Geen honger, schoon water, betaalbare en duurzame energie. Het zijn enkele voorbeelden van uitdagingen waarvoor we staan in de wereld. De Verenigde Naties hebben in 2015 deze uitdagingen ondergebracht in zeventien concrete Duurzame Ontwikkelingsdoelen, internationaal bekend als de Sustainable Development Goals (SDG's). Deze doelen zijn door bijna alle landen van de wereld onderschreven, en moeten in 2030 zijn gerealiseerd. Dat is al over twaalf jaar!
Het halen van deze doelen vraagt om krachtig leiderschap in alle geledingen van de samenleving. Dat vinden ook de leden van de Dutch Sustainable Growth Coalition (DSGC) — waarin de ceo's zijn vertegenwoordigd van AkzoNobel, DSM, FrieslandCampina, Heineken, KLM, Philips, Shell en Unilever. De DSGC heeft de SDG's, met haar samenwerkingspartners VNO-NCW en Accenture, tot richtsnoer van handelen gemaakt en hopen dat ook de hogescholen en universiteiten dit zullen doen. De doelen verdienen een centrale plaats in het hoger onderwijs, omdat daar de leiders van de toekomst zitten.
De uitdagingen waar we als wereldgemeenschap voor staan zijn complex en onderling verweven. Het vergt speciale competenties om de leiding te nemen en deze uitdagingen aan te gaan. Met stip op één staat het vermogen samen te werken over traditionele grenzen heen. Het is belangrijk andersdenkenden te kunnen begrijpen en aanvoelen — mensen uit andere vakgebieden, sectoren of landen. Luisteren en empathisch vermogen zijn onmisbare eigenschappen. De leiders van de toekomst zijn daarnaast in staat de noden van verschillende belanghebbenden te verenigingen in de collectieve doelen van de VN. Krachtig leiderschap is impactgedreven, gericht op het collectief in plaats van het individuele belang.
Deze speciale competenties zullen alle aandacht krijgen in onderwijsprogramma’s op hogescholen en universiteiten, zodra de SDG's onderdeel gaan uitmaken van het overkoepelende denkkader. Helaas is het zover nog niet, bleek vorige week uit onderzoek van Marleen Janssen Groesbeek, lector Sustainable Finance & Accounting aan de Avans Hogeschool in Brabant. Haar conclusies: hogescholen zijn op hun eigen manier bezig met duurzaamheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid, maar nauwelijks onder de SDG-noemer. Initiatieven zijn versnipperd en niet geïntegreerd. Het goede nieuws is dat er aanknopingspunten zijn om studies aan de SDG's te koppelen, zonder de studieprogramma’s helemaal overhoop te halen.
De studie Business Innovation van Avans Hogeschool toont hoe dat kan. Ruim 130 derdejaars bachelorstudenten hebben zich gestort op dertig SDG-gerelateerde uitdagingen. Van het ontwikkelen van een onderwijsprogramma voor kinderen in vluchtelingenkampen tot het ontwerpen van een hulpmiddel dat het fysieke werk verlicht op Turkse hazelnootplantages. Studenten hebben in teams oplossingen bedacht die zij op 26 juni presenteren aan het Nederlandse bedrijfsleven, tijdens het congres ‘SDG's in motion’ in Den Bosch.
Dat doen ze aan de leden van de DSGC, maar vooral ook aan het midden- en kleinbedrijf. Want juist bij de kleinere bedrijven kunnen studenten het verschil maken. De meeste ondernemers hebben weinig kennis van de SDG's. Studenten kunnen toegevoegde waarde laten zien door ondernemers te helpen bij de ontwikkeling van duurzame businessmodellen.
Avans Hogeschool heeft de ambitie studenten SDG-bekwaam te maken. Hoewel de onderwijsinstelling nog in de experimentele fase zit, krijgt zij alle steun van het Nederlandse bedrijfsleven verenigd in de DSGC. De hogeschool kan het goede voorbeeld zijn voor andere onderwijsinstellingen. Daarom zullen tijdens de conferentie zeven hogescholen een intentieverklaring tekenen om de zeventien Duurzame Ontwikkelingsdoelen in de onderwijsprogramma’s te verwerken. Zij zullen inventariseren wat er al gebeurt, best practices uitwisselen, en zich sterk maken voor uitbreiding van deze aanpak naar alle hogescholen en universiteiten.
Leer studenten wat de SDG's zijn en dat iedereen een verantwoordelijkheid heeft om daaraan bij te dragen. Zorg dat zij straks in hun baan de kennis en de competenties hebben om die verantwoordelijkheid te kúnnen dragen. De SDGs moeten vooral daarom worden opgenomen in de curricula! Dat brengt een toekomstbestendige wereld dichterbij.
Jan Peter Balkenende, voorzitter Dutch Sustainable Growth Coalition.
Paul Rüpp, voorzitter College van Bestuur Avans Hogeschool.
