Hij verklaart dit onder meer door wat de maatschappij van bedrijven verwacht. "Men wordt niet meer warm van bedrijven die alleen letten op de winstcijfers. Zij moeten ook duurzame maatschappelijke waarde creëren. Winst en purpose moeten samengaan." In zijn essay gaat hij kort in op een aantal aspecten van het samengaan van winst en purpose.

De lange termijn
"Het is goed om een onderscheid te maken tussen het Angelsaksische en het Rijnlandse denken", stelt de oud-premier. Daarbij noemt het boek van Michel Albert, Capitalism vs. Capitalism, dat na het einde van de traditionele strijd tussen het communisme en het kapitalisme een nieuwe strijd is ontstaan tussen het Rijnlandse en het Angelsaksische kapitalisme. "Het Rijnlandse kapitalisme is veel meer gericht op de lange termijn en op overleg tussen ondernemingen, overheid en sociale partners. Er is ook meer aandacht voor publieke voorzieningen en solidariteit. Het Angelsaksische model is meer gefocust op winst, op de korte termijn, met minder oog voor solidariteit en publieke voorzieningen. Albert zei al in de jaren 90 dat Rijnlandse ondernemingen en economieën superieur zijn, maar dat men zou kiezen voor het Angelsaksische systeem. Dat komt simpelweg omdat winst maken op de korte termijn opwindender is dan op de lange termijn, het is sexyer. We hebben inderdaad kunnen zien dat het vooral die kant is opgegaan.

We moeten ons bij waardecreatie echter niet laten leiden door het per kwartaal afrekenen van individuele ondernemingen. Er moet nadrukkelijk oog zijn voor de ontwikkelingen op lange termijn, in de hele keten. Bij langetermijnwaardecreatie is dus van belang dat verder wordt gekeken dan het hier en nu, dat verder wordt gekeken dan het belang van de eigen organisatie of onderneming." Langetermijnwaardecreatie zegt volgens Balkenende iets over de focus van organisaties. "Je bent er niet alleen voor jezelf, maar voor een brede context. Het verhaal van de onderneming moet daarvoor geloofwaardig en valideerbaar zijn."

Vragen
Bedrijven moeten zichzelf concreet afvragen hoe ze kunnen bijdragen. Balkenende: "Als je jezelf de goede vragen stelt over wat je kunt bijdragen dan kun je heel creatief zijn. Het vereist echter een fundamenteel proces qua nadenken waar je voor staat. DSM is een uitstekend voorbeeld. Zij vinden zichzelf steeds opnieuw uit. Zij gingen in het verleden al van steenkool naar chemie en daarna van chemie naar nutriënten. Het vraagt om investeringen in R&D. Philips is ook een bedrijf dat zichzelf opnieuw uitvindt. Vroeger verkochten ze gloeilampen en nu verkopen ze licht als dienst, bijvoorbeeld aan Schiphol. De lampen blijven eigendom van Philips en de materialen worden aan het einde van de levenscyclus hergebruikt. Dat is een mooi voorbeeld van circulaire economie. Die methodiek zetten ze nu ook al in bij hun bodyscans/medische scanapparatuur die in ziekenhuizen worden gebruikt."