SENTIMENT IN DE ZAAL | Aan het begin van het event hebben we samen ‘de context’ geschetst. Welk gevoel rondom leiderschap in transitie leefde er bij aanwezigen?

• De grootste zorgen die CEO’s/bestuurders deelden betroffen thema’s als ‘polarisatie’, gevolgd door ‘biodiversiteit’, ‘ongelijk speeldveld’, ‘geopolitiek’ en ‘klimaat’.
• De transities die de meest gevolgen hebben voor de ondernemingen in de zaal zijn de ‘Circulaire Economie’, gevolgd door ‘Energietransitie’ en als derde de ‘Grondstoffentransitie’.
• Op de vraag of een duurzaam businessmodel mogelijk is binnen de huidige shareholder economie gaf de zaal overwegend aan van wel, met een cijfer van 7.4.
• Op de vraag of ieder zich als CEO/bestuurder in staat voelt om een duurzaam business model te realiseren gaf de zaal overwegend aan van wel, met een cijfer van 7.6.
• Daarnaast gaven de meeste CEO’s/bestuurders aan dat hun ondernemingen meer zouden moeten doen om negatieve impact op klimaat, natuur en mens te mitigeren – uitkomend op het cijfer 6.7.
• Tot slot gaven de CEO’s/bestuurders aan dat ze na het event naar huis hoopten te gaan met een gevoel van ‘hoop’, met nieuwe ‘inspiratie’ en ‘afspraken’.

NATUUR ALS LEIDRAAD | Tijdens de opening van het evenement, werd een video getoond met de heldere boodschap: ‘Nature doesn’t need us, we need nature’. Oftewel: om een bedrijf wendbaar te houden én recht te doen aan klimaat, natuur en mens, moeten we uitputting van de aarde tegengaan. Een aantal inzichten uit het evenement die daaraan gelieerd zijn:

• Integreer impact op klimaat, natuur en mens in alle activiteiten van de onderneming en meet de prestaties: sustainability by design.
• Balanceer goed de grondstoffentransitie tegenover de energietransitie. Ze schuren vaak, maar hebben elkaar ook nodig.
• Besef als bedrijf dat u een belangrijke rol speelt in het beïnvloeden van duurzaam klantengedrag.
• Duurzaam consumeren zou meer beloond moeten worden (ipv bestraft).
• Intergenerationale solidariteit – zorg ervoor dat de generaties na ons niet voor een onmogelijke opgave komen te staan.

VERBINDEND EN AUTHENTIEK LEIDERSCHAP | Het gaat niet om een kleine groep die perfecte duurzame keuzes maakt, maar een grote groep ‘imperfecte environmentalisten’ die anders durven handelen. Zoals Professor Jan Rotmans aankaartte; ‘Het is niet de criticus die telt. De eer komt toe aan de man/vrouw die in de arena gaat staan, die fouten maakt en tekortschiet, maar toch probeert iets te bereiken.’ Hoe ziet verbindend, authentiek leiderschap eruit volgens de aanwezige CEO’s/bestuurders

• Durf fouten te maken en toon moed, zelfs wanneer het voelt als ‘tegen alle stromen in’.
• Persoonlijke transitie is essentieel voor leiders om angsten te overwinnen en een nieuwe koers te varen. Durf daarin kwetsbaarheid te tonen – en handel naar gevoel.
• Neem waarden als integriteit, gelijkwaardigheid en rechtvaardigheid mee in uw bedrijfsbeslissingen.
• Laat zien wat mogelijk is, niet wat onmogelijk is.
• Onderneem actie zonder te wachten op perfectie.
• Zoek de randen op als leider en blijf werken aan inspiratiekracht – zodat het mogelijk is na een termijn met een voldaan gevoel terug te kijken.

RECHTVAARDIGE VERDELING | Klimaatrechtvaardigheid waarin gelijkheid en oog voor de rechten van de minst bedeelden – die vaak als eerst de gevolgen voelen van klimaatverandering – te alle tijde wordt geprioriteerd.

• Rechtvaardige verdeling gaat veel verder dan alleen de verdeling van eerlijke kansen en winsten, denk bijvoorbeeld ook aan de eerlijke verdeling van grondstoffen.
• Een gelijk ‘speelveld’ blijft cruciaal om u als bedrijf niet ‘gevangen’ te voelen. Wetgeving – veelal op Europees niveau - is hierin zeer effectief, mits ‘compliance’ niet het doel wordt. Coördinatie in Europa is eveneens cruciaal, zeker gezien de huidige geopolitieke situatie.
• De toenemende mate waarop bestuurders worden aangesproken op hun bedrijfsvoering kan stimulerend werken – maar kan ook als gevolg hebben dat bestuurders terughoudender worden in het maken van (publieke) opmerkingen. Dit terwijl transparantie en eerlijkheid rondom de transities juist zo belangrijk zijn om de samenleving betrokken te krijgen.

BALANCEER TUSSEN KORTE- EN LANGETERMIJNDOELEN | Een van de meest besproken thema’s tijdens de rondetafelgesprekken besloeg de balans tussen korte- en langetermijndoelen voor een onderneming. Er kwam duidelijk naar voren dat de lange termijn leidend is, en dat ‘stabiliteit’ daarin zeer belangrijk is. Uiteraard met de kanttekening dat gezonde financiële resultaten nodig zijn om de langetermijndoelen te realiseren. Een aantal gedachten:

• Creëer een balans tussen korte- en langetermijndoelen, waarbij duurzaamheid prioriteit blijft, zelfs onder korte termijndruk druk. Zorg dat milieu- & natuurbelangen voldoende vertegenwoordigd zijn.
• De overheid heeft een belangrijke rol om de stip op de horizon te zetten zodat bedrijven realistische langetermijndoelen kunnen stellen. Stabiel en voorspelbaar klimaatbeleid is cruciaal.
• Hoewel veel aandeelhouders voornamelijk denken in het 'nu' en aan sec financiële waarde, neem ze mee in het belang van duurzaam investeren – zodat uw onderneming wendbaar blijft: ‘You should be an environmentalist, if you are a capatalist’.
• Het gaat niet om een kleine groep die perfecte duurzame keuzes maakt, maar een grote groep ‘imperfecte environmentalisten’ die anders durven te handelen met een langetermijnvisie van 20-30 jaar.

SAMENWERKING IS CRUCIAAL | Duurzame transities zijn ketenvraagstukken en vragen samenwerking van partijen in de keten. Uiteindelijk hebben we hetzelfde doel: ‘Leadership is the second follower’.

• Wijs niet naar en wacht niet op elkaar; verbinding tussen overheid en bedrijfsleven is nodig.
• Eenheid tussen bedrijven in doel en boodschap richting de overheid kan samenwerking versterken.
• Transitie binnen de sector gaat niet om één bedrijf, zoek naar een ‘coalition of the willing’.
• Samenwerking tussen grote bedrijven en start-ups is zeer effectief in het versnellen van de transities, mede omdat startups vaak vanaf het begin duurzaamheid in hun DNA hebben.
• Bedrijven moeten zicht houden op actie en impact – compliance (zoals de CSRD) is zinvol, maar geen einddoel. Het versnellen van de belangrijkste transities door samenwerking vormt het doel.

HET NARRATIEF VAN EEN DUURZAME TOEKOMST | Hoe brengen we het verhaal van de transities naar voren? Hoe voelt u zich betrokken? Een aantal inzichten die naar voren kwamen:

• Toon de mogelijkheden die de huidige transities bieden in plaats van de beperkingen. Benadruk dat zowel leiders als bedrijven vaak veel meer kunnen bereiken dan ze zich realiseren.
• Verander het narratief in het focussen op ‘meer goed doen’ in plaats van ‘minder slecht doen’.
• Maak duidelijk dat we maar één aarde hebben - de facto zitten we allemaal op hetzelfde speelveld.
• Educeer en informeer consumenten en werknemers (ook door middel van data) zodat zij beter in staat zijn om hun dagelijkse duurzame keuzes zorgvuldig af te wegen. Vaak is niet duidelijk welke acties de minste negatieve en meeste positieve impact hebben.

In de constructieve discussies tussen CEO’s/bestuurders is opnieuw bevestigd dat veel van de aanwezigen vergelijkbare uitdagingen ervaren en zowel van elkaar kunnen leren als open staan voor samenwerking. DSGC zal het delen van lessen en inzichten faciliteren en het brede netwerk in stand houden om gezamenlijk een bijdrage te kunnen leveren aan de realisatie van de 17 ontwikkelingsdoelen (SDG’s).